Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) είναι μια συχνή μακροχρόνια ψυχική κατάσταση που προκαλεί ιδεοληψίες (εμμονικές σκέψεις) και ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές.

Η Neuraxpharm παρέχει εναλλακτικές φαρμακευτικές λύσεις για την αντιμετώπιση της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής και μόλις ο γιατρός σας εξακριβώσει ποιες είναι οι συγκεκριμένες ανάγκες σας, μπορεί να συνταγογραφήσει το προϊόν που προσαρμόζεται καλύτερα στην πάθησή σας.

 Μάθετε περισσότερα σχετικά με τα συμπτώματα, τη θεραπευτική αντιμετώπιση και τη διαχείριση της πάθησης.

Τι είναι η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Η ΙΨΔ είναι μια ψυχική πάθηση που μπορεί να επηρεάσει τόσο τις σκέψεις όσο και τη συμπεριφορά. Ενώ μπορεί να εκδηλωθεί στην παιδική ηλικία, συνήθως εμφανίζεται στα πρώτα χρόνια μετά την ενηλικίωση.

Οι άνθρωποι που πάσχουν από ΙΨΔ βιώνουν ιδεοληπτικές και ανεπιθύμητες σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις. Συχνά αντιμετωπίζουν ή κατευνάζουν αυτές τις σκέψεις με το να ακολουθούν ψυχαναγκαστικές και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα έναν φαύλο κύκλο επαναλαμβανόμενων, ανεξέλεγκτων και ανεπιθύμητων σκέψεων και συμπεριφορών που μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των πασχόντων. Για παράδειγμα, ένας πάσχοντας με εμμονικό φόβο απέναντι στους διαρρήκτες μπορεί να ελέγχει επανειλημμένα και σε υπερβολικό βαθμό τις κλειδαριές σε πόρτες και παράθυρα.

Πολλοί άνθρωποι βιώνουν κάποια στιγμή παρόμοιες ανεπιθύμητες σκέψεις που προκαλούν δυσφορία, καθώς και την παρόρμηση για επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, αλλά αυτό μπορεί να διαρκέσει για μικρό χρονικό διάστημα και δεν σημαίνει ότι πάσχουν από ΙΨΔ. Στην περίπτωση της ΙΨΔ, όμως, οι σκέψεις που προκαλούν δυσφορία και οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές είναι επίμονες. Οι άνθρωποι που πάσχουν από ΙΨΔ συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν ιδεοληψίες, ακόμα κι αν γνωρίζουν ότι οι ιδέες αυτές δεν έχουν καμία πραγματική βάση.

Οι ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές που χρησιμοποιούν οι πάσχοντες ως μέτρο αντιμετώπισης των ιδεοληπτικών σκέψεών τους μπορούν να ανακουφίσουν προσωρινά το άγχος, αλλά η ιδεοληψία και το άγχος σύντομα επιστρέφουν, ξεκινώντας και πάλι τον φαύλο κύκλο.

Ποιοι είναι οι κύριοι τύποι ΙΨΔ;

Αν και η ΙΨΔ αποτελεί μια ενιαία πάθηση, οι πάσχοντες μπορεί να τη βιώσουν με διαφορετικούς τρόπους. Οι περισσότεροι άνθρωποι με ΙΨΔ συνήθως βιώνουν τόσο ιδεοληψίες όσο και ψυχαναγκασμούς, αλλά ενδέχεται να βιώσουν μόνο το ένα χωρίς το άλλο. Επιπλέον, οι τύποι ιδεοληπτικών σκέψεων και ψυχαναγκαστικών συμπεριφορών ποικίλλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Για παράδειγμα, μερικοί πάσχοντες μπορεί να εστιάζονται στην καθαριότητα, ενώ άλλοι μπορεί να εκδηλώσουν ως σύμπτωμα την αποθησαύριση άχρηστων αντικειμένων.

Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι η ΙΨΔ που αρχίζει στην παιδική ηλικία διαφέρει από αυτή που εκδηλώνεται στους ενήλικες. Μια μελέτη που εξέτασε ζεύγη δίδυμων έδειξε ότι τα γονίδια παίζουν μεγαλύτερο ρόλο στην ΙΨΔ που ξεκινά στην παιδική ηλικία από ό,τι στην ΙΨΔ με συμπτώματα που ξεκινούν μετά την ενηλικίωση.

Πόσοι άνθρωποι πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Σύμφωνα με μια μελέτη για τον επιπολασμό της ΙΨΔ σε άτομα ηλικίας 20 ετών σε περισσότερες από 17 μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, υπολογίστηκε ότι υπήρξαν 6,4 εκατομμύρια περιστατικά το 2019, και προβλέπεται ότι ο ετήσιος επιπολασμός το 2029 θα κυμαίνεται από 16 ανά 1.000 ανθρώπους στην Ιταλία έως 17 ανά 1.000 ανθρώπους στη Νορβηγία.

Εκτιμάται ότι το παγκόσμιο ποσοστό ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής είναι 1,5% για τις γυναίκες και 1,0% για τους άνδρες. Οι άντρες επηρεάζονται συχνότερα στην παιδική ηλικία, αν και οι γυναίκες παρουσιάζουν ελαφρώς υψηλότερο επιπολασμό μετά την ενηλικίωση,. Η πάθηση επηρεάζει ανθρώπους κάθε φύλου, εθνότητας και κοινωνικοοικονομικού επιπέδου.

Συμπτώματα

Οι άνθρωποι που πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα ιδεοληψίας, ψυχαναγκασμού ή και τα δύο. Τα συμπτώματα μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο σε όλες τις πτυχές της ζωής τους, όπως στην εργασία, το σχολείο, τη σχολή και τις προσωπικές σχέσεις.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής;

Η ΙΨΔ μπορεί να προκαλέσει επαναλαμβανόμενες, ανεπιθύμητες σκέψεις που προκαλούν δυσφορία και ονομάζονται «ιδεοληψίες». Οι πάσχοντες μπορεί επίσης να αισθάνονται την παρόρμηση να ακολουθούν ορισμένες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, ώστε να αντιμετωπίσουν και να κατευνάζουν αυτές τις σκέψεις. Αυτές οι συμπεριφορές είναι γνωστές ως ψυχαναγκασμοί. Στα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνονται:

Ιδεοληψίες

  • Φόβος απέναντι στα μικρόβια ή στο ενδεχόμενο να μολυνθεί κανείς κάπως από άλλους ανθρώπους ή το περιβάλλον.
  • Επαναλαμβανόμενες σκέψεις που παρεισφρέουν.
  • Ανεπιθύμητες και δυσάρεστες σκέψεις που αφορούν το σεξ ή τη βία.
  • Φόβος πρόκλησης ενδεχόμενου αυτοτραυματισμού ή τραυματισμού άλλων ανθρώπων από τον ασθενή, είτε ηθελημένα είτε άθελα.
  • Ανάγκη για συμμετρία, ακρίβεια και τάξη.
  • Φόβος ότι ο ασθενής θα ξεστομίσει αισχρότητες.
  • Φόβος ότι θα χαθεί κάτι σημαντικό.

Παρότι κάποιες ιδεοληψίες μπορεί να τρομάζουν τους ανθρώπους που πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, το ότι έχουν αυτές τις σκέψεις δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι θα δράσουν ώστε να τις πραγματοποιήσουν.

Ψυχαναγκασμοί

  • Υπερβολικό καθάρισμα, για παράδειγμα, του σπιτιού.
  • Υπέρμετρη προσωπική υγιεινή, για παράδειγμα, επαναλαμβανόμενα ντουζ ή πλύσιμο των χεριών.
  • Επανειλημμένος έλεγχος κλειδαριών και διακοπτών.
  • Ταξινόμηση και τοποθέτηση αντικειμένων με ακριβή τρόπο.
  • Μια ανάγκη για επαναλαμβανόμενο μέτρημα μέχρι έναν συγκεκριμένο αριθμό.
  • Αποθησαύριση άχρηστων αντικειμένων.
  • Το να ζητάει κανείς συχνά εφησυχασμό ή την έγκριση ενός άλλου ανθρώπου.

Δεν έχουν όλοι οι ψυχαναγκασμοί στους οποίους καταφεύγει ένας πάσχοντας για να κατευνάζει μια ιδεοληψία προφανή ή λογική σύνδεση με αυτή. Ωστόσο, η συγκεκριμένη συμπεριφορά μπορεί να προσφέρει στον πάσχοντα έναν βαθμό ανακούφισης από τη συγκεκριμένη ιδεοληπτική σκέψη.

Μερικά άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί επίσης να εμφανίσουν τικ (μυοσπάσματα). Σε αυτά περιλαμβάνονται ξαφνικές επαναλαμβανόμενες κινήσεις, όπως το ανοιγοκλείσιμο των ματιών, οι γκριμάτσες ή το τίναγμα του κεφαλιού ή των ώμων, καθώς και διάφορα είδη φώνησης, όπως το επαναλαμβανόμενο καθάρισμα του λαιμού, το ρούφηγμα της μύτης ή το μουγκρητό.

Ποια είναι τα στάδια της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής;

Τα συμπτώματα της ΙΨΔ μπορεί να έρχονται και να παρέρχονται, ενώ η βαρύτητά τους μπορεί να μειωθεί ή να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου. Οι διαθέσιμες θεραπείες βοηθούν τους περισσότερους πάσχοντες να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους και να μειώσουν τις επιπτώσεις που έχει η πάθηση στην καθημερινή τους ζωή.

Οι γονείς ή οι εκπαιδευτικοί συνήθως αναγνωρίζουν τα συμπτώματα της ΙΨΔ στα παιδιά, ενώ πολλοί ενήλικες ζητούν υποστήριξη όταν συνειδητοποιήσουν ότι οι ιδεοληπτικές σκέψεις και συμπεριφορές τους δεν έχουν καμία πραγματική βάση και επηρεάζουν την ποιότητα ζωής τους.

Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, η συνεχής επανάληψη τελετουργιών ενδέχεται να καταλαμβάνει ολόκληρη την ημέρα, καθιστώντας αδύνατη την ύπαρξη ενός κανονικού προγράμματος.

Ποιες είναι οι πρώτες ενδείξεις της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής;

Συνήθως, οι άνθρωποι που πάσχουν από ΙΨΔ εμφανίζουν πρώτα ήπια συμπτώματα ιδεοληψιών και ψυχαναγκασμών, τα οποία μπορεί να επιδεινωθούν με την πάροδο του χρόνου. Στις πρώτες ενδείξεις περιλαμβάνονται επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και συγκεκριμένοι τρόποι εκτέλεσης δραστηριοτήτων, προβλήματα με τις σχέσεις και αποθησαύριση άχρηστων αντικειμένων.

Συχνά, οι γονείς ή οι εκπαιδευτικοί παρατηρούν αρχικά τις πρώτες ενδείξεις στα παιδιά, οι οποίες είναι παρόμοιες με αυτές των ενηλίκων και μπορεί να περιλαμβάνουν την εμμονή με τα μικρόβια, την αναζήτηση εφησυχασμού ή τον συνεχή έλεγχο του περιβάλλοντος και την ανησυχία ότι μπορεί να συμβεί κάτι συγκεκριμένο.

Αίτια, παράγοντες κινδύνου και προσδόκιμο ζωής

Τα ακριβή αίτια της ΙΨΔ είναι άγνωστα. Ωστόσο, στους παράγοντες κινδύνου θεωρείται ότι περιλαμβάνονται τα γονίδια, η σύνθεση του εγκεφάλου και το ευρύτερο περιβάλλον.

Τι προκαλεί την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Υπάρχουν πολλές ενδεχόμενες αιτίες της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. Η πάθηση μπορεί να εκδηλωθεί ως αποτέλεσμα των γονιδίων. Όσοι άνθρωποι έχουν γονείς ή αδέλφια με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να την εκδηλώσουν και οι ίδιοι.

Ενδέχεται επίσης να υπάρχει σύνδεση μεταξύ των συμπτωμάτων της ΙΨΔ και των ανωμαλιών σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου, Όμως, αυτή η σύνδεση δεν είναι σαφής και συνεχίζεται η διεξαγωγή της σχετικής έρευνας. Μερικοί άνθρωποι με ΙΨΔ έχουν περιοχές στον εγκέφαλό τους που παρουσιάζουν ασυνήθιστα υψηλή δραστηριότητα ή χαμηλά επίπεδα της χημικής ουσίας σεροτονίνης.

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να εμφανίζεται πιο συχνά σε ανθρώπους που έχουν εκφοβιστεί, κακοποιηθεί ή παραμεληθεί, και μπορεί να προκληθεί από ένα σημαντικό γεγονός στη ζωή τους, όπως όταν γίνεται κανείς γονέας ή η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Ενδέχεται να υπάρχει υψηλότερη πιθανότητα εκδήλωσης της πάθησης σε ανθρώπους που είναι πολύ μεθοδικοί και έχουν υψηλές προσδοκίες από τον εαυτό τους ή στους ανθρώπους που είναι αγχώδεις και έχουν ιδιαίτερα ισχυρό αίσθημα ευθύνης προς τον εαυτό τους και προς τους άλλους.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα ΙΨΔ ύστερα από λοίμωξη από στρεπτόκοκκο, πάθηση γνωστή ως σύνδρομο PANDAS («παιδιατρική αυτοάνοση νευροψυχιατρική διαταραχή που σχετίζεται με στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις»). Το σύνδρομο PANDAS επέρχεται απότομα, με συμπτώματα που φαίνεται να εμφανίζονται εν μία νυκτί και έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή του παιδιού.

Είναι κληρονομική η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Είναι πιθανό ότι τα γονίδια διαδραματίζουν κάποιον ρόλο στην εκδήλωση ΙΨΔ, που σημαίνει ότι η πάθηση εμφανίζεται στα μέλη συγκεκριμένων οικογενειών. Ωστόσο, οι αιτίες της ΙΨΔ δεν είναι σαφείς, ενώ μπορεί να εμπλέκονται και άλλοι παράγοντες, όπως οι εμπειρίες ζωής.

Ποιοι άνθρωποι παθαίνουν ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Η ΙΨΔ μπορεί να επηρεάσει άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Μερικοί άνθρωποι αρχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα νωρίς (συχνά κατά την εφηβεία), αλλά η πάθηση συνήθως αρχίζει κατά τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής.

Μερικές φορές, οι γυναίκες μπορεί να εκδηλώσουν ΙΨΔ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μετά τη γέννηση του μωρού τους. Σε αυτή την περίπτωση, οι ιδεοληψίες συνήθως σχετίζονται με ανησυχίες ότι θα βλάψουν το μωρό και ψυχαναγκασμούς όπως το να ελέγχουν επανειλημμένα ότι το μωρό αναπνέει.

Πόσο καιρό μπορεί να ζήσει κανείς αφού εμφανίσει ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Η ΙΨΔ δεν είναι απειλητική για τη ζωή. Ο αντίκτυπός της μπορεί να αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, καθώς η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μεταβάλλεται. Οι ιδεοψυχαναγκαστικές σκέψεις και οι ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές μπορεί να μειώνονται ή να αυξάνονται φυσικά σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Οι θεραπείες και οι μηχανισμοί αντιμετώπισης μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους που πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή να διαχειριστούν τις επιπτώσεις των συμπτωμάτων και να βελτιώσουν τη γενικότερη ποιότητα ζωής τους μακροπρόθεσμα.

Διάγνωση

Οι περισσότερες διαγνώσεις γίνονται στην ηλικία των 19 ετών, ενώ τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται νωρίτερα στα αγόρια παρά στα κορίτσια. Ωστόσο, η πάθηση μπορεί να επίσης να εμφανιστεί μετά την ηλικία των 35 ετών.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής;

Η ΙΨΔ πρέπει να διαγνωστεί από έμπειρο επαγγελματία στον τομέα της ψυχικής υγείας. Ο επαγγελματίας θα συζητήσει με τον ασθενή γενικώς για τις ιδεοληψίες και τους ψυχαναγκασμούς του, τη συχνότητά τους και τον αντίκτυπο που έχουν στις καθημερινές δραστηριότητες, την ποιότητα και την απόλαυση της ζωής συνολικά.

Γενικά, για να γίνει διάγνωση, τα συμπτώματα θα πρέπει να επιμένουν για μία ώρα ή περισσότερο κάθε μέρα και θα πρέπει να έχουν μακροχρόνιο αντίκτυπο στη ζωή και τις δραστηριότητες του ασθενή.

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν κλίμακες αξιολόγησης για τη μέτρηση της σοβαρότητας της ΙΨΔ. Η κλίμακα NIMH-GOCS μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της συνολικής σοβαρότητας των ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων σε κλίμακα από 1 (ελάχιστα συμπτώματα) έως 15 (πολύ σοβαρά), ενώ η ιδεοψυχαναγκαστική κλίμακα Yale-Brown χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, χωρίς να επηρεάζεται από το είδος των ιδεοληψιών ή των ψυχαναγκασμών που εκδηλώνονται. Οι γιατροί χρησιμοποιούν αυτή την κλίμακα προκειμένου να βαθμολογούν τα συμπτώματα από ανύπαρκτα έως ακραία, ενώ διαθέτει ξεχωριστά υποσύνολα για τη σοβαρότητα των ιδεοληψιών και των ψυχαναγκασμών.

Οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας πρέπει επίσης να αποκλείουν οποιεσδήποτε άλλες πιθανές ψυχικές νόσους που ενδέχεται να προκαλούν τα συμπτώματα και να λαμβάνουν υπόψη οποιεσδήποτε άλλες παθήσεις ενδέχεται να έχει ο ασθενής (για παράδειγμα, κατάθλιψη, άγχος ή διατροφική διαταραχή), ώστε να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία.

Εξετάσεις για τη διάγνωση της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής

Δεν υπάρχουν φυσικές εξετάσεις για τη διάγνωση ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. Η διάγνωση γίνεται μέσω διαβουλεύσεων με έναν έμπειρο επαγγελματία ψυχικής υγείας, ο οποίος μπορεί να αξιολογήσει τις σκέψεις και τις συμπεριφορές του ασθενή, καθώς και τις επιπτώσεις που έχουν αυτές στην καθημερινή του ζωή.

Αντιμετώπιση και φαρμακευτική αγωγή

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να προκαλεί μεγάλη αναστάτωση στον πάσχοντα και τον στενό του κοινωνικό κύκλο. Ωστόσο, η θεραπευτική αντιμετώπιση μπορεί να συμβάλει στη διαχείριση των συμπτωμάτων. Έτσι, μπορεί να βελτιωθεί η καθημερινή ζωή του πάσχοντα αλλά και να απολαμβάνει περισσότερο τις προσωπικές σχέσεις, τις κοινωνικές συναναστροφές και τον ελεύθερο χρόνο του.

Πώς αντιμετωπίζεται η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Η ΙΨΔ συνήθως αντιμετωπίζεται με ψυχολογική θεραπεία, φαρμακευτική αγωγή ή έναν συνδυασμό των δύο αυτών. Αν και οι περισσότεροι ασθενείς με ΙΨΔ ανταποκρίνονται στη θεραπεία, ορισμένοι συνεχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα.

Μερικές φορές, οι άνθρωποι που πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν και άλλες ψυχικές διαταραχές, όπως άγχος, κατάθλιψη ή σωματική δυσμορφική διαταραχή. Αυτές οι παθήσεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη συζήτηση πιθανών θεραπειών για την ΙΨΔ.

Για σχετικά ήπιας μορφής ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, συνήθως προτείνεται μια σύντομη θεραπευτική αγωγή. Οι ασθενείς με μέτριας βαρύτητας συμπτώματα μπορεί να χρειαστούν πιο μακροχρόνια θεραπευτική αγωγή και πιθανώς φαρμακευτική αγωγή, στην οποία ανταποκρίνονται οι περισσότεροι άνθρωποι. Οι άνθρωποι με πιο σοβαρή ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή συνήθως λαμβάνουν τόσο θεραπεία όσο και φαρμακευτική αγωγή, ενώ ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παραπεμφθούν για ειδική υποστήριξη ψυχικής υγείας.

Φαρμακευτική αγωγή

Για τη θεραπεία της ΙΨΔ συνήθως χρησιμοποιούνται αντικαταθλιπτικά φάρμακα που ονομάζονται εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (ΕΑΕΣ – SSRI). Αυτά τα φάρμακα μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των συμπτωμάτων, μεταβάλλοντας την ισορροπία των χημικών ουσιών στον εγκέφαλο.

Στην περίπτωση ορισμένων ασθενών, μπορεί να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες για να αρχίσει να δρα η θεραπεία, αλλά σε άλλους ανθρώπους η δράση της γίνονται αισθητή πολύ πιο γρήγορα.

Οι άνθρωποι που παίρνουν ΕΑΕΣ θα πρέπει να διακόπτουν τη λήψη τους μόνο με την υποστήριξη του γιατρού τους, καθώς μερικοί άνθρωποι μπορεί να αντιμετωπίσουν ανεπιθύμητες ενέργειες, εάν τα διακόψουν ξαφνικά.

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί ΕΑΕΣ και οι ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται σε ένα φάρμακο μπορεί να ανταποκριθούν σε κάποιο άλλο. Οι γιατροί βοηθούν κάθε ασθενή να βρίσκει το κατάλληλο φάρμακο για εκείνον.

Μερικοί άνθρωποι μπορεί να διαπιστώσουν ότι οι ΕΑΕΣ δεν είναι καθόλου αποτελεσματικοί στην περίπτωσή τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να συνταγογραφηθούν ειδικά τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (ΤΑΚ – TAC), τα οποία αναστέλλουν επίσης την επαναπρόσληψη της σεροτονίνης.

Θεραπεία και παρεμβάσεις

Για τη θεραπεία της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής συχνά χρησιμοποιείται ένα είδος γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας (ΓΣΘ – CBT), η οποία περιλαμβάνει την έκθεση και την παρεμπόδιση απάντησης (ΕΠΑ – ERP).

Σε αυτή τη θεραπεία, ο θεραπευτής συνεργάζεται με τον ασθενή, ώστε να εντοπίσει τα διάφορα στοιχεία των συμπτωμάτων του: τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του.

Κατά τη διάρκεια των συνεδριών, οι ασθενείς προτρέπονται να αντιμετωπίσουν τους φόβους και τις ιδεοληπτικές τους σκέψεις, χωρίς να ακολουθούν τις συνήθεις συμπεριφορές κατευνασμού. Αυτή η τεχνική είναι γνωστή ως παρεμπόδιση απάντησης. Βοηθά τους ασθενείς να έρθουν αντιμέτωποι με τις σκέψεις και τις ιδεοληψίες τους με τρόπο που μειώνει το άγχος που αισθάνονται ως αντίδραση, και μαθαίνουν έτσι ότι οι φόβοι τους δεν έχουν πραγματική βάση.

Ο θεραπευτής συνεργάζεται με τον κάθε ασθενή σταδιακά, ξεκινώντας από τις ιδεοληψίες που προκαλούν το λιγότερο άγχος και προχωρώντας σε εκείνες που προκαλούν τη μεγαλύτερη δυσφορία.

Μπορεί να προσφέρονται επίσης τεχνικές νευροδιαμόρφωσης, κατά τις οποίες ένα χημικό ή ηλεκτρικό ερέθισμα χρησιμοποιείται για την τροποποίηση της νευρικής δραστηριότητας. Στις τεχνικές αυτές περιλαμβάνονται οι εξής: η διακρανιακή διέγερση με συνεχές ρεύμα (tDCS), κατά την οποία εφαρμόζεται στο τριχωτό της κεφαλής ασθενές ηλεκτρικό ρεύμα, η επαναλαμβανόμενη διακρανιακή μαγνητική διέγερση (rTMS), μια μη επεμβατική τεχνική που χρησιμοποιεί ηλεκτρικό ρεύμα για τη ρύθμιση της νευρωνικής δραστηριότητας, και η εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση (DBS), κατά την οποία εμφυτεύεται χειρουργικά ένα ηλεκτρόδιο που ενεργοποιεί τα νευρικά κυκλώματα. Οι τεχνικές νευροδιαμόρφωσης έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι στιγμής για τη θεραπεία της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής κυρίως σε ερευνητικό πλαίσιο, αλλά η θεραπεία rTMS έχει πλέον εγκριθεί στις ΗΠΑ.

Διατροφή

Τα άτομα που πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή πρέπει να ακολουθούν μια φυσιολογική, υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, καθώς και να τρώνε τακτικά, ώστε να μην πέφτουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους, διότι αυτό μπορεί να προκαλέσει πεσμένη διάθεση. Κατάλληλες τροφές που πρέπει να συμπεριληφθούν στη διατροφή αυτή είναι οι ξηροί καρποί και οι σπόροι, οι πρωτεΐνες όπως τα αυγά, τα φασόλια και το κρέας, καθώς και οι σύνθετοι υδατάνθρακες, όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα λαχανικά και τα φρούτα. Η κατανάλωση καφεΐνης πρέπει να είναι περιορισμένη.

Άσκηση

Ο υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους που πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Η άσκηση είναι ευεργετική για τη γενική σωματική και ψυχική υγεία και συχνά συνιστάται ως μία από τις κύριες θεραπευτικές επιλογές για την ήπια κατάθλιψη. Η τακτική άσκηση συμβάλλει στην αύξηση της αυτοεκτίμησης και προάγει την καλή διάθεση.

Η άσκηση δεν χρειάζεται να γίνεται ως μέρος μιας οργανωμένης δραστηριότητας. Μπορεί να είναι κάτι απλό, όπως η τακτική βόλτα το μεσημέρι ή μετά τη δουλειά, ή ένας φιλικός αγώνας ποδοσφαίρου στο πάρκο.

Το άγχος που προκαλεί η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί επίσης να μειωθεί μέσω τεχνικών χαλάρωσης, όπως ο διαλογισμός, η γιόγκα και το μασάζ.

Πρόληψη

Αν και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή δεν μπορεί να προληφθεί, η ένταση των συμπτωμάτων της μπορεί να μειωθεί μέσω θεραπείας και φαρμάκων. Ο έγκαιρος εντοπισμός και η θεραπευτική αντιμετώπιση μπορούν επίσης να αποτρέψουν την επιδείνωση της ήπιας ΙΨΔ σε σοβαρότερη μορφή.

Επιστημονικές μελέτες

Συνεχίζεται η έρευνα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των φαρμακολογικών παρεμβάσεων για την ΙΨΔ. Το 2019, βάσει μιας ανασκόπησης ερευνών στον τομέα της φαρμακολογικής θεραπείας, διαπιστώθηκε ότι η παρατεταμένη χορήγηση ΕΑΕΣ είναι η πιο αποτελεσματική φαρμακευτική αντιμετώπιση και ότι ο συνδυασμός της αγωγής αυτής με γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (ΓΣΘ – CBT) ή με έκθεση και παρεμπόδιση απάντησης (ERP) παρέχει τα καλύτερα αποτελέσματα.

Διεξάγονται μελέτες σχετικά με φάρμακα και άλλες νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για ασθενείς οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται σε ΕΑΕΣ, συμπεριλαμβανομένων των συνδυαστικών και επιπρόσθετων θεραπειών, καθώς και της εν τω βάθει εγκεφαλικής διέγερσης. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι ένας τύπος χειρουργικής επέμβασης γνωστός ως πρόσθια καψουλοτομή μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματική,.

Παραπομπές

  1.  Inouye E. Similar and dissimilar manifestations of obsessive-compulsive neuroses in monozygotic twins. Am J Psychiatry. 1965;121:1171-1175. doi:10.1176/ajp.121.12.1171
  2.  Khan MK, Dupuy AV. Estimating the prevalence of obsessive compulsive disorder in Europe over the next ten years. Poster presented at: World Congress of Psychiatry; August 21-24, 2019; Lisbon, Portugal. doi:10.26226/morressier.5d1a038557558b317a140ebd
  3.  Weissman MM, Bland RC, Canino GJ, et al. The cross national epidemiology of obsessive compulsive disorder. The Cross National Collaborative Group. J Clin Psychiatry. 1994;55 Suppl:5-10.
  4. Kessler RC, Chiu WT, Demler O, Merikangas KR, Walters EE. Prevalence, severity, and comorbidity of 12-month DSM-IV disorders in the National Comorbidity Survey Replication (published correction appears in Arch Gen Psychiatry. 2005 Jul;62(7):709. Merikangas, Kathleen R [added]). Arch Gen Psychiatry. 2005;62(6):617-627. doi:10.1001/archpsyc.62.6.617
  5.  Goodman WK, Price LH, Rasmussen SA, et al. The Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale. I. Development, use, and reliability. Arch Gen Psychiatry. 1989;46(11):1006-1011. doi:10.1001/archpsyc.1989.01810110048007
  6.  Stein DJ, Costa DLC, Lochner C, et al. Obsessive-compulsive disorder. Nat Rev Dis Primers. 2019;5(1):52. doi:10.1038/s41572-019-0102-3
  7. Del Casale A, Sorice S, Padovano A, et al. Psychopharmacological treatment of obsessive-compulsive disorder (OCD). Curr Neuropharmacol. 2019;17(8):710-736. doi:10.2174/1570159X16666180813155017
  8.  Doshi PK. Anterior capsulotomy for refractory OCD: First case as per the core group guidelines. Indian J Psychiatry. 2011;53(3):270-273. doi:10.4103/0019-5545.86823
  9.  Pepper J, Zrinzo L, Marwan H. Anterior capsulotomy for obsessive-compulsive disorder: a review of old and new literature. Journal of Neurosurgery. 2019;133:1-10. 10.3171/2019.4.JNS19275
Μπορεί να σας ενδιαφέρει...

Επιληψία

Σε αυτού του είδους τις επιληπτικές κρίσεις, το παιδί χάνει για λίγο τη συνείδησή του, κοιτάζει με απλανές βλέμμα και δεν ανταποκρίνεται σε όσα συμβαίνουν γύρω του. Η συχνότητα και η διάρκειά τους είναι απρόβλεπτες, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ανησυχία στους γονείς και τα μέλη της οικογένειας.

Επιληψία

Τα περισσότερα παιδιά που πάσχουν από επιληψία μπορούν να πηγαίνουν κανονικά σε σχολεία και να μορφώνονται χωρίς σημαντικά προβλήματα, εφόσον υπάρχει καλή επικοινωνία μεταξύ οικογένειας και σχολείου.

Ψυχική υγεία

Η πανδημία COVID-19 είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην παγκόσμια υγεία, με επακόλουθα τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία.

Καλώς ήρθατε πίσω

Για να αποκτήσετε πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες, πρέπει να χρησιμοποιήσετε τα διαπιστευτήριά σας

Δεν έχετε προφίλ; Εγγραφείτε