Wat is absence epilepsie bij kinderen?
Dit zijn aanvallen waarbij een kind kort het bewustzijn verliest en wezenloos voor zich uit staart en niet reageert op wat er om hem of haar heen gebeurt. De frequentie en duur zijn onvoorspelbaar, waardoor ouders en familieleden zich zorgen maken.
Het syndroom begint tussen de leeftijd van vier en tien jaar en de overgrote meerderheid van de kinderen heeft op 12-jarige leeftijd deze aanvallen overwonnen.
Aanvallen kunnen enkele tot 20 seconden duren en kunnen gepaard gaan met lichte schokken van de oogleden, mondhoek of andere spieren. Ze gaan vaak gepaard met onwillekeurige bewegingen zoals liplikken, slikken of rommelen met kleren, gecombineerd met veranderingen in teint en verwijding van de pupillen1.
Een klein aantal kinderen met epilepsie jonger dan 16 jaar krijgt ermee te maken en vele ervan blijven onopgemerkt omdat ze vluchtig zijn, slechts enkele seconden duren, en het kind zich er niet van bewust is dat ze hebben plaatsgevonden. Absence epilepsie op de kinderleeftijd (ofwel Child Absence Epilepsy, CAE) treft ongeveer 8% van de kinderen met epilepsie2.
Het kan 5 tot 100 keer per dag voorkomen en hoewel het meestal geen blijvende gevolgen heeft, kan het bij een minderheid van de kinderen de aandacht en het leervermogen verstoren, waardoor een snelle diagnose en behandeling aanbevolen is.
MRI-scans en EEG’s worden samen met de klinische voorgeschiedenis gebruikt om op CAE te testen, maar artsen kunnen ook bloedstalen nemen en een hyperventilatietest uitvoeren om een absence aanval op te wekken.
De oorzaak van CAE is niet bekend, maar men denkt dat het grotendeels genetisch bepaald is: één op de drie getroffen kinderen heeft een familiale voorgeschiedenis van gelijkaardige aanvallen2. Het genetische element, samen met de onvoorspelbare elektrische activiteit die het in de hersenen uitlokt, is complex en wordt niet volledig begrepen.
CAE is goed onder controle te houden met medicatie. Ongeveer 10-15% van de kinderen ontwikkelt andere aanvallen, maar meer dan 60% groeit daar uit tegen de tijd dat ze volwassen zijn2.
Tips voor ouders en familie
Het is misschien niet dagdromen
CAE kan weinig meer zijn dan tijdelijke afwezigheid en kan lijken op momenten van afleiding of dagdromen. Raadpleeg een arts als je denkt dat je kind CAE heeft.
Blijf kalm
Schreeuw niet – ze kunnen je niet horen. Raak ze voorzichtig op de arm aan, maar denk eraan dat ze misschien 20 seconden niet reageren. Er is geen andere tussenkomst nodig.
Wees je ervan bewust
Let op wat er gebeurt, zoals fladderende oogleden, smakkende lippen en het hoofd of lichaam dat voorover valt. Deze informatie helpt een arts om een diagnose te stellen.
Wees positief
Een aantal geneesmiddelen is effectief gebleken om de aanvallen onder controle te houden, zodat de aandoening zo goed als verwaarloosbaar is. Minstens twee van de drie kinderen met CAE reageren op de medicatie en de aanvallen verdwijnen in de tienerjaren.
Leg de situatie uit en betrek je kind erbij
Praat met je kind over de epilepsie, moedig vragen aan en wees transparant en duidelijk in je antwoorden. Door het openlijk te bespreken kan veel van de stress, angst en bezorgdheid worden verminderd.
Geef ze informatie zodat ze de absence aanvallen kunnen uitleggen aan vrienden en anderen op school, zodat ze kunnen omgaan met eventuele misverstanden bij hun leeftijdsgenoten.
Bronnen:
1. Panayiotopoulos CP. Typical absence seizures and their treatment. Arch Dis Child. 1999;81(4):351-355. doi:10.1136/adc.81.4.351
2. Epilepsy Foundation. Childhood Absence Epilepsy. Accessed January 2021. https://www.epilepsy.com/learn/types-epilepsy-syndromes/childhood-absence-epilepsy
